بررسی سناریوهای محتمل در شکل گیری شهر دانش در کلانشهر مشهد در افق 1404 با تکیه بر نقش دانشگاه ها

جهانی شدن فرآیندی است که امروزه تمامی ابعاد شهرها را تحت تاثیر مثبت و منفی خود قرار داده است. جهانی شدن در کنار تغییر نقش شهرها وگسترش روابط میان شهرها و تغییر در سیستم مدیریتی آنها، سبب افزایش نابرابری های اجتماعی و گسترش رقابت میان شهرها شده است. امروزه دانش یک مزیت رقابتی پایدار برای شهرها در جهت رقابت با سایر شهرها محسوب می شود و به همین منظور سیستم مدیریت شهری، توسعه شهر را بر اساس نیروهای خلاق و نوآور(که ستون اصلی ایجاد دانش و کسب مزیت رقابتی برای شهر محسوب می شوند) قرار می دهد. توسعه شهر بر مبنای نیروهای خلاق و نوآور، توسعه شهری دانش بنیان نامیده می شود و خروجی این مدل شهر دانش می باشد.شهر دانش یک عنصر برای توسعه اقتصاد منطقه ای است. لزوم وجود زیرساخت های لازم برای ایجاد شهر دانش در شهرهای در حال توسعه و عدم اطمینان ناشی از پیچیدگی محیطی، پیش بینی آینده را در این شهرها با مشکل مواجه کرده است به گونه ای که برنامه ریزی سنتی دیگر قادر به پاسخگویی نیست و باید از روش های آینده پژوهی مانند سناریونویسی در جهت پیش بینی آینده و تبیین جایگزین های ممکن در شرایط متفاوت استفاده کرد. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت موجود عملکرد دانشگاه های کلان شهر مشهد (با در نظر گرفتن نقش آنها در ارتباط با جامعه) در جهت رسیدن به شهر دانش بنیان و تدوین سناریوهای محتمل در شکل گیری شهر دانش بنیان در کلان شهر مشهد با تکیه بر نقش دانشگاه ها و ارائه راهبردهایی در جهت رسیدن به شهر دانش در چشم انداز افق 1404 است. برای رسیدن به این هدف 6 گام اصلی سناریونویسی انجام شد. جهت انجام این گام ها مطالعات ترکیبی کمی و کیفی صورت گرفت. در ابتدا در قالب پرسشنامه (در دو بعد درجه تاثیر و عدم اطمینان) از ?? نفر از متخصصین در حوزه دانشگاه، دولت و صنعت نظر خواهی شد و به وسیله آزمون های آماری توصیفی و استنباطی نظیرt تست، پیشران های بحرانی سناریو تعیین شد. سپس جهت توسعه سناریوها، بررسی پیامد ها و همچنین تعیین راهبردها از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته با 6 نفر از متخصصین در حوزه های دانشگاه و صنعت و دولت استفاده شد و در گام بعد جهت تعیین میزان روایی سناریو ها با ? نفر متخصص در حوزه دانشگاه و صنعت مصاحبه به عمل آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد که 4 سناریو برای آینده کلان شهر مشهد در رسیدن به شهر دانش قابل تصور است که با عناوین شهر طلایی دانش، قافله سر در گم، سربازان بدون فرمانده و برمودا دانش معرفی شده است. در پایان نیز راهبردهایی جهت رسیدن کلان شهر مشهد به سناریو مطلوب شهر طلایی دانش ارائه گردیده است.